Sáng 5/1/2019, Tổng thống Thái Anh Văn đã có cuộc trò chuyện với các phương tiện truyền thông quốc tế tại Đài Loan. Trong buổi nói chuyện, Tổng thống đã khẳng định lại thái độ của mình và lập trường nghiêm khắc, công bằng của Đài Loan đối với phương án “một quốc gia, hai chế độ” mà Chủ tịch Trung Quốc thúc đẩy gần đây. Tổng thống một lần nữa kêu gọi Trung Quốc bước chân vào nền dân chủ, nhìn nhận Đài Loan với “góc nhìn dân chủ”, như vậy mới có thể thấu hiểu được suy nghĩ của người Đài Loan và lấy được lòng tin của cộng đồng quốc tế.
Tổng thống cho biết, bài phát biểu ngày 2/1 của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã chạm đến hai lợi ích cốt lõi, cơ bản của Đài Loan: Thứ nhất, trong bài phát biểu, Chủ tịch Tập Cận Bình đưa ra cách nói “Nhận thức chung 1992” chính là “một Trung Quốc”, “một quốc gia, hai chế độ” và tuyên bố cần phải áp đặt “phương án Đài Loan theo mô hình một quốc gia, hai chế độ” cho Đài Loan. Thứ hai là chủ trương bỏ qua cơ chế dân chủ của Đài Loan, bỏ qua chính phủ do dân bầu để tiến hành cái gọi là hiệp thương chính trị giữa các đảng phái.
Đây là sự thiếu tôn trọng đối với cơ chế dân chủ và thể chế Chính phủ Đài Loan, đồng thời là sự phân hóa nội bộ Đài Loan. Hai điều này xung đột với những lợi ích cốt lõi nhất của Đài Loan. Người dân Đài Loan tuyệt đối không chấp nhận những điều này. Là một tổng thống, bà buộc phải đứng lên tuyên bố một cách rõ ràng.
Đài Loan không phản đối sự tương tác giữa hai bờ eo biển; hơn thế, Đài Loan mong muốn hai bên có thể cùng trao đổi, đàm phán nhưng Đài Loan cũng giống như nhiều quốc gia trong cộng đồng quốc tế, là quốc gia dân chủ phải chịu sự ủy quyền và giám sát của nhân dân, phải là Chính phủ đàm phán với Chính phủ, mỗi bên đại diện cho nhân dân nước mình để đàm phán.
Tổng thống Thái Anh Văn kêu gọi Chính phủ Trung Quốc nên quay về vấn đề lợi ích chung của nhân dân hai bên. Nếu Bắc Kinh hợp tác với Đài Loan và các nước trong khu vực trong việc phòng chống dịch tả lợn châu Phi thì sẽ là sự mở đầu rất tốt để tích lũy thiện chí. Tổng thống kêu gọi Tổ chức Thú y Thế giới (OIE) nhanh chóng can thiệp, triệu tập các quốc gia trong khu vực để tiến hành công tác phòng chống dịch tả lợn châu Phi lần này. Đài Loan cũng sẵn sàng tham dự và hỗ trợ các nước. Tổng thống cho biết, Đài Loan có năng lực phòng chống dịch bệnh động vật rất tốt, Đài Loan rất vui lòng được đóng góp cho khu vực trên phương diện này.
Về vấn đề tại sao người dân Đài Loan cảm thấy cảnh giác và e sợ đối với phương án “một quốc gia, hai chế độ”, không thể chấp nhận chính sách này? Thực ra, lý do rất đơn giản: Đó là sự thiếu hụt và khiếm khuyết trong thể chế dân chủ của Trung Quốc cũng như hồ sơ nhân quyền yếu kém của nước này và điểm thứ ba là Trung Quốc chưa bao giờ từ bỏ ý định sử dụng vũ lực để xâm phạm Đài Loan. Tổng thống nói, ba điều trên đều là lý do gây ra sự nghi ngại cao độ của nhân dân Đài Loan đối với Trung Quốc.
Trả lời phương tiện truyền thông nước Đức về việc liệu Tổng thống có kỳ vọng cộng đồng quốc tế, ví dụ nước Đức có thể làm những gì trong tình thế mà Đài Loan gặp phải? Tổng thống cho biết: Đài Loan là một quốc gia dân chủ, là nơi tôn trọng ý chí và nguyện vọng của nhân dân, cũng là một quốc gia vô cùng chú trọng nhân quyền. Tất cả những giá trị mà cộng đồng quốc tế coi trọng, Đài Loan đều là người thực hiện quan trọng, hơn thế còn là người thực hiện trung thành các giá trị này.
Khi đất nước phải đối mặt với những khó khăn và sự đe dọa như vậy, Chúng tôi hy vọng cộng đồng quốc tế sẽ coi trọng và phát biểu ủng hộ, trợ giúp Đài Loan. Một quốc gia nỗ lực thực hiện nền dân chủ thực tiễn, nỗ lực thực hiện các giá trị chung của cộng đồng quốc tế, nếu bị đe dọa hoặc xâm phạm thì chính là sự tổn hại đối với nền dân chủ và rất nhiều giá trị khác. Tổng thống Thái Anh Văn nói, nếu Đài Loan phải đối mặt với tình huống như vậy mà cộng đồng quốc tế không lên tiếng ủng hộ Đài Loan, không trợ giúp Đài Loan thì chúng ta sẽ phải hỏi tiếp theo sẽ là quốc gia nào đây?
Buổi trò chuyện diễn ra trong khoảng 80 phút với sự tham dự của 46 phóng viên thuộc 27 phương tiện truyền thông đến từ Mỹ, châu Âu, Nhật Bản và các nước châu Á.