Đến Đài Loan với tư cách là một học giả, thành viên Bộ Văn hóa Việt Nam-ông Nguyễn Thanh Hà đã trả lời phỏng vấn của Hãng tin Trung ương vào sáng 5/6/2018. Ông cho biết, Học viện Nghệ thuật thuộc Đại học Ứng dụng Khoa học và Kỹ thuật Đài Nam đã mời Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam và Trường Cao đẳng Múa Việt Nam sang Đài Loan biểu diễn. Tại buổi lễ còn trình bày các tiết mục biểu diễn nhạc cụ dân tộc Việt Nam như đàn bầu, đàn tỳ bà, đàn tranh, đàn T'rưng, v.v...
Ông Nguyễn Thanh Hà đi cùng đoàn biểu diễn đến Đài Loan, luận văn học thuật trước đây của ông nghiên cứu về “đàn tỳ bà”. Ông có sự hiểu biết sâu sắc về đàn tỳ bà của Trung Quốc, Triều Tiên, Nhật Bản, Việt Nam và Đài Loan. “Chỉ riêng đàn tỳ bà ở Trung Quốc đã chia thành 6 phái, hiện nay Đài Loan cũng chia ra thành 2 phái: truyền thống và hiện đại”. Ông Nguyễn Thanh Hà quan sát, dù là phái truyền thống hay phái hiện đại, giờ đây các phái đều đạt đến trình độ nghệ thuật rất cao trong khi âm nhạc truyền thống lại có sự hun đúc văn hóa trong đó, các nghệ sĩ cũng hy vọng có thể thông qua âm nhạc để gửi đến những hàm ý văn hóa mà âm nhạc đại diện.
Đã từng theo học tại Trung Quốc, ông Nguyễn Thanh Hà cho biết, cách biểu diễn đàn tỳ bà của Việt Nam và tiếng đàn tỳ bà ông nghe được ở Trung Quốc khác xa nhau, “Hình thức biểu diễn đàn tỳ bà ở Trung Quốc có vẻ như cầu kỳ hơn về biểu diễn kỹ thuật nhưng sự trình diễn nhạc cụ truyền thống không phải là luyện tập để gảy đàn nhanh mà nó đại diện cho một nền văn hóa”.
Còn về đàn tỳ bà Đài Loan, ông Hà cho rằng, Đài Loan vẫn giữ lại được những giá trị truyền thống, “đàn tỳ bà Đài Loan được ôm ngang khi biểu diễn, nghệ sĩ biểu diễn khi ôm đàn phải đỡ toàn bộ sức nặng của cây đàn, tốc độ gảy đàn sẽ tự nhiên chậm lại”. Biểu diễn đàn tỳ bà ở Việt Nam cũng ôm ngang giống như Đài Loan nên âm nhạc Việt Nam có mối liên quan với âm nhạc Mân Nam truyền thống.
Cách biểu diễn nhạc cụ có ảnh hưởng đến tốc độ nói chuyện nhanh chậm của con người trong cuộc sống. Vì thế nội dung âm nhạc và nghệ thuật thực ra bao hàm cả giáo dục và triết học cuộc sống của người dân các nơi. Giống như chữ “Hán Nôm” mà người Việt Nam sử dụng trước kia, nó đại diện cho sự bắt nguồn từ phía nam Trung Quốc, cho dù về mặt kết hợp động từ và danh từ trong ngôn ngữ viết cũng đều có nét tương đồng về văn hóa.
Ông Nguyễn Thanh Hà cho biết, sự trao đổi, giao lưu văn hóa giữa Đài Loan và Việt Nam vì vậy rất quan trọng, biểu diễn nhạc cụ không chỉ làm thỏa mãn sự diễn tả của âm nhạc đối với ngôn ngữ, thanh điệu, giai điệu mà cách biểu diễn nhạc cụ cùng loại tại các nước tuy có liên quan mật thiết đến nhau nhưng lại đại diện cho các nền văn hóa khác nhau, “trong quá trình đó, nếu anh không hiểu tôi, tôi không hiểu anh thì quả thật rất đáng tiếc”.
Trước đây, do bối cảnh lịch sử, các học giả Việt Nam không được đi Mỹ học tập, nếu Đài Loan và Việt Nam có thể tăng cường trao đổi, giao lưu song phương, có thể chia sẻ quan điểm khác nhau về cách nhìn cùng một sự việc thì sẽ bổ sung được ưu, nhược điểm cho nhau, “các học giả Đài Loan có kiến thức phong phú, đa dạng về mặt giảng dạy, bất luận là về phát triển giáo dục hay xây dựng trung tâm nghiên cứu học thuật…, việc giao lưu, tương tác bằng nhiều hình thức đều mang đến ý nghĩa lớn lao”.
Hiệu trưởng Trường Đại học Ứng dụng Khoa học và Kỹ thuật Đài Nam Lâm Phẩm Chương cho biết, buổi biểu diễn chung giữa Đài Loan và Việt Nam với sự tương tác, giao lưu học thuật tốt đẹp không chỉ giúp ta tìm hiểu rõ hơn về việc làm thế nào Việt Nam có thể kết hợp nét văn hóa truyền thống với sự thể hiện hiện đại. Trường Đại học Ứng dung Khoa học và Kỹ thuật Đài Nam thông qua các khoa có liên quan của trường mình, từ sự trao đổi, giao lưu văn hóa giữa Đài Loan và Việt Nam đã tích lũy được những kinh nghiệm về học thuật.
Theo kế hoạch, sinh viên khoa Quản lý Khách sạn của trường Đại học Ứng dụng Khoa học và Kỹ thuật Đài Nam sẽ đến Việt Nam giao lưu vào tháng 11/2018.
(Nguồn: Hãng tin Trung ương CNA)