Sáng ngày 28/2, Tổng thống Lại Thanh Đức đã tham dự “Lễ kỷ niệm 78 năm ngày xảy ra Sự kiện 28/2”. Tổng thống cho biết: Chính phủ sẽ đẩy nhanh việc mở hồ sơ chính trị, điều tra sự thật để tiếp tục thực hiện công lý chuyển tiếp, theo đuổi hòa giải xã hội, tránh để tái diễn những sự việc đáng tiếc như Sự kiện 28/2.
Tổng thống cũng mong muốn mọi người cùng nỗ lực, quyết tâm bảo vệ chủ quyền đất nước, bảo vệ Hiến pháp dân chủ, tự do, đảm bảo để người dân được an cư lạc nghiệp, không cho phép các thế lực bên ngoài xâm lược, thôn tính và không để tái diễn Sự kiện 28/2 trong lịch sử.
Nội dung chính bài phát biểu của Tổng thống như sau:
Trước hết, tôi xin thay mặt đất nước, một lần nữa xin lỗi các nạn nhân của Sự kiện 28/2. Tôi cũng bày tỏ lòng kính trọng đối với các nạn nhân đã dũng cảm đối mặt với chính quyền độc tài năm xưa và gửi lời chia buồn đến các nạn nhân đã không may mất đi sinh mạng quý giá. Tôi xin bày tỏ sự quan tâm đối với các nạn nhân đã thoát khỏi kiếp nạn và còn khỏe mạnh đến ngày hôm nay. Tôi cũng xin gửi lời thăm hỏi đến gia đình các nạn nhân.
Nguyên nhân xảy ra Sự kiện 28/2 là quân đội đến từ Trung Quốc đại lục, sau nhiều năm chiến tranh, mức sống không thể so sánh được với Đài Loan, họ đã trộm cắp, cướp bóc, phá hoại, gây ra sự phẫn nộ và phản ứng dữ dội trong xã hội. Để có thể cai trị Đài Loan, nhà độc tài Tưởng Giới Thạch đã phạm tội ác tày trời, nhiều người vô tội đã bị bắt bớ, giam cầm, bị đánh đập, sát hại, khiến nhiều gia đình tan nát, người thân của họ cũng phải trốn ra nước ngoài, xã hội Đài Loan mất đi một thế hệ tinh hoa, sự tác động đối với Đài Loan là không thể kể hết.
Sự kiện 28/2 là điều cấm kỵ ở Đài Loan trong nhiều thập kỷ, không ai dám bàn luận hay bày tỏ quan điểm do áp lực chính trị, cho đến khi người dân Đài Loan cùng nỗ lực đấu tranh cho dân chủ. Sau khi đất nước dân chủ hóa, Chính phủ mới bắt đầu xin lỗi, bồi thường, khôi phục danh dự, dựng tượng đài, tổ chức lễ tưởng niệm hàng năm, v.v...
Trong vài năm qua, các tầng lớp xã hội đang thực hiện công lý chuyển tiếp, các thông tin cần được công bố đầy đủ cho xã hội để trên cơ sở này, chúng ta cùng theo đuổi hòa giải xã hội, đoàn kết và hợp tác.
Trong tương lai, tôi sẽ lãnh đạo Chính phủ tiếp tục nỗ lực giải quyết các vấn đề liên quan đến Sự kiện 28/2:
Thứ nhất, đẩy nhanh việc mở hồ sơ chính trị, điều tra sự thật:
Năm ngoái, tôi đã yêu cầu Cục An ninh Quốc gia kiểm tra từng hồ sơ chính trị trong số khoảng 1 triệu hồ sơ tài liệu trong thời kỳ thiết quân luật. Dự kiến công việc này sẽ được hoàn thành vào trước tháng 5 năm nay và trình Cục Quản lý Lưu trữ thuộc Ủy ban Phát triển Quốc gia xem xét, phê duyệt trước tháng 6 để công khai và xác minh sự thật.
Thứ hai, Chính phủ sẽ tiếp tục thực thi công lý chuyển tiếp:
Bộ Văn hóa đã khởi động quy trình phê duyệt để bảo tồn thêm “Các địa điểm có ý nghĩa đối với công lý chuyển tiếp”. Tôi hy vọng các thế hệ người Đài Loan đều có thể tham quan hiện trường lịch sử, suy ngẫm về sự phá hoại nhân quyền và tự do do chế độ độc tài gây ra, cùng làm sâu sắc thêm sự phát triển dân chủ của Đài Loan.
Thứ ba, tránh để tái diễn những sự việc đáng tiếc như Sự kiện 28/2:
Lễ tưởng niệm được tổ chức vào ngày 28/2 hàng năm không chỉ tưởng nhớ các nạn nhân, thăm hỏi người thân của họ, xoa dịu nỗi đau, mà còn mong muốn lấy lịch sử làm gương soi để đảm bảo rằng lịch sử sẽ không tái diễn.
Chúng ta đã biết, có chủ quyền thì mới có đất nước, có đất nước thì mới có dân chủ, có dân chủ thì người dân mới có thể làm chủ, chỉ có đất nước mà người dân được làm chủ thì mới tránh được việc bộ máy nhà nước làm tổn thương người dân một lần nữa.
Chúng ta đều biết rằng Trung Quốc vẫn chưa từ bỏ việc dùng vũ lực để thôn tính Đài Loan. Mối đe dọa lớn nhất đối với chủ quyền của Đài Loan, nền dân chủ Đài Loan và quyết định làm chủ của người dân Đài Loan là đến từ Trung Quốc. Trong những năm gần đây, Trung Quốc vẫn tăng cường đe dọa về quân sự, lợi dụng môi trường dân chủ, tự do của Đài Loan để tiến hành thâm nhập, chia rẽ hòng lật đổ Đài Loan.
Từ đó có thể thấy Đài Loan đang phải đối mặt với những thách thức nghiêm trọng. Với tư cách là Tổng thống, sứ mệnh của tôi là đoàn kết Đài Loan, không phân biệt sắc tộc, hy vọng mọi người mãi mãi bảo vệ chủ quyền đất nước, bảo vệ Hiến pháp dân chủ, tự do, đảm bảo để người dân được an cư lạc nghiệp, không cho phép các thế lực bên ngoài xâm lược, thôn tính và không để tái diễn Sự kiện 28/2 trong lịch sử.